آشنایی با فرهنگ ها

ارمنستان، همسایه شمالی ایران یکی از مقصدهای خارجی پرطرفدار ایرانیان است. تاریخ پر پیچ و خم ارمنستان یادگاری‌های زیادی از دوره‌های مختلف دارد که گردشگران را راهی این کشور می‌کند. در میان جاهای دیدنی ارمنستان بیشتر کلیسا و صومعه‌های تاریخی را می‌بینید. البته جاذبه‌های تاریخی ارمنستان تنها جاهای دیدنی این کشور نیستند، ارمنستان سرزمین دریاچه‌ها هم هست که جاذبه‌های طبیعی این کشور در کنار جاهای تاریخی آن را یک کشور توریست‌پسند کرده است.

جاهای دیدنی ایروان

ایروان معروف‌ترین شهر ارمنستان و پایتخت این کشور است. قبل از اینکه جاهای دیدنی را از گوشه و کنار ارمنستان معرفی کنیم، سری به ایروان می‌زنیم تا ببینیم در پایتخت ارمنستان چه خبر است.

میدان جمهوری ایروان، سمبل استقلال ارمنستان

میدان جمهوری ایروان حکم میدان تقسیم است برای استانبول؛ هرچند تقسیم در شهرت و محبوبیت خیلی فراتر رفته است. میدان جمهوری معروف‌ترین میدان ایروان و یکی از نماد‌های اصلی این شهر است که جشن‌ها و مراسم‌های زیادی در این میدان برپا می‌شود. جشن استقلال ارمنستان هم هر سال 21 دسامبر (مهر ماه) در این میدان با شکوه تمام برگزار می‌شود. قبلا نام این میدان «میدان لنین» بود که در بیستمین سالگرد حضور شوروی در ارمنستان مجسمه او در این میدان قد علم کرده بود. اما بعد از آن که ارمنستان به استقلال رسید، مسجمه لنین هم دیگر در این میدان جایی نداشت و برداشته شد.

معماری میدان جمهوری ایروان

میدان دو بخش بیضی شکل و ذوزنقه‌ای دارد که طرح سنگفرش‌های بخش بیضی الهام گرفته از طرح فرش‌های ارمنی است. در بخش ذوزنقه‌ای فواره‌های موزیکال کار گذاشته شده که شب‌ها با نورپردازی و رقص فواره‌ها فضای گردشگر پسندی می‌سازد.

بناهای اطراف میدان که شبیه‌تر به تصویری هستند که از ارمنستان در ذهن‌مان نقش بسته از سنگ‌های صورتی و سفید خاص(Tufa) است. سبک معماری ساختمان‌های اطراف میدان نئوکلاسیک است و طرح‌ها و ظرافت‌کاری ارمنی آن حسابی در اطراف میدان خودنمایی می‌کنند. ساعتی هم که در ساختمان دولت زمان را نشان می‌دهد از موسکو آورده شده، همان دوره‌ای که ارمنستان در دست شوروی بود. گالری ملی و موزه تاریخ هم اطراف همین میدان است

موزه تاریخ ایروان، عصاره تاریخ این سرزمین

شاید این موزه قدیمی بهترین جا برای ورق زدن تاریخ این شهر و سرزمین باشد. موزه تاریخ ایروان یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایروان است که یک جورهایی خانه به دوش بوده و بعد از عوض کردن 5 خانه نهایتا در این ساختمان زیبا کنار میدان جمهوری ساکن شده است.

در این موزه 3 طبقه 9000 اثر را می‌توانید از دوره‌های تاریخی مختلف ببنید، از کتاب‌های باستانی و اشیای سنتی گرفته تا نقاشی‌ها، همینطور اولین تلفن و دوربین فیلمبرداری و وسایل جنگی. ایرادی که بیشتر گردشگران از این موزه می‌گیرند این است که توضیح اشیا به زبان ارمنی است و کسانی که این زبان را بلد نیستند طبیعتا نمی‌توانند متوجه نوشته‌ها شوند. بهتر است با یک تور لیدر مجرب به دیدن این موزه بروید تا تاریخچه پشت هر اثر را بدانید.

طبقه اول موزه تاریخ ایروان

طبقه اول بیشتر از فرهنگ و سنت‌های ارمنستان می‌گوید. البته یک نمایشگاه دائمی فرش هم هست که فرش‌های این منطقه را به نمایش گذاشته است. در همین طبقه اول امکان برگزاری دو نمایشگاه موقت هم وجود دارد که در آن‌ها نمایشگاه صنایع دستی، کتاب و ظروف چینی برگزار می‌شود.

طبقه دوم موزه تاریخ ایروان

در طبقه دوم اشیایی را می‌بینید که از مناطق باستانی ارمنستان پیدا شده است. نام یکی از منطقه‌های باستانی دوین است که قدمت آن به قرن 7 تا 13 میلادی برمی‌گردد. از شهر باستانی آنی که اسمش به لیست آثار جهانی یونسکو هم رسیده است اینجا آثاری دیده می‌شود. پادشاهی ارمنی کیلیکیه که در دوران باستان در این سرزمین زندگی می‌کرده‌اند یادگاری‌های زیادی برای این دوران به جا گذاشته‌اند که همه آن‌ها را می‌توانید در طبقه دوم موزه ببینید و در زمان کوتاهی تاریخ را دوره کنید.

طبقه سوم موزه تاریخ ایروان

طبقات که بالاتر می‌رود، اشیا قدیمی‌تر و خاص‌تر می‌شود. طبقه سوم طبقه سنگ‌های قدیمی و عصر برنز و آهن است. اولین ابزارهایی که بشر از آهن و برنز ساخته در این طبقه جا گرفته است. سنگ‌های خیلی قدیمی که سنشان به سال‌ها قبل از میلاد برمی‌گردد و یادگاری‌های پادشاهی اوراتور که زمانی بر اطراف دریاچه ارومیه، دریاچه وان و بلندی‌های ارمنستان حکمرانی می‌کردند حالا همه در طبقه سوم این موزه جمع شده‌اند.

کتابخانه باستانی ایروان، کتابخانه‌ای به قدمت تاریخ

این کتابخانه یکی از مهم‌ترین گنیجنه‌های ادبی نه تنها ارمنستان بلکه کل جهان است. بنیادی به اسم ماتناداران دست نوشته‌های باستانی به زبان ارمنی و زبان‌های فارسی، یونانی، عربی، سریانی، هندی و … گردآوری کرده است. 17000 دست نوشته خاص را در این کتابخانه می‌توان دید. اگر تا حالا فقط در کتاب‌های تاریخی می‌خواندید که شاه‌ها فرمان می‌دادند حالا اینجا می‌توانید چند مورد از فرمان‌های شاه‌های صفویان را به دست خط خود پادشاه ببینید.

جلوی بنای کتابخانه مجسمه ماشتوتس را می‌بینید که در حال یاد دادن الفبا به یک نوجوان است؛ ماشتوتس همان کسی است که الفبای ارمنی را ساخته است. بعد از پله‌ها به در بزرگ مسی می‌رسید که شما را به داخل کتابخانه هدایت می‌کند. داخل موزه هم که دست‌‌نوشته‌های کهن از رومی‌ها، ایرانی‌ها، اعراب و ارامنه دیده می‌شود.

بیرون از کتابخانه کتیبه‌ها و سنگ قبرهایی هستند که از مناطق باستانی ایروان جمع‌آوری شده‌اند و به اینجا آورده شده‌اند.

موزه نسل کشی ارامنه، حکایت از روزگار تلخ

سل کشی ارامنه به دست ترکان عثمانی قلب تاریخ را هم به درد آورده است. به خاطر همین است هر جا که ارامنه زندگی‌ای برای خود سر و سامان دادند به یاد از دست رفتگان بنایی ساختند. یکی از این بناها را هم درکلیسای وانک اصفهان می‌توانید ببینید. اما بزرگترین آن موزه نسل کشی ارامنه در ایروان است. شاید از دردناک‌ترین و باعظمت‌ترین مناطق دیدنی ارمنستان همینجاست.

موزه نسل کشی ارامنه در محل یک قلعه قدیمی، روی تپه‌ای به نام تیت سرناکابرد و کنار رودخانه‌ای به نام هرازدان بنا شده است. خود بنا از 12 ستون نوک تیز همگرا و یک ستون 44 متری ساخته شده است. ستون‌های دوازده گانه نشانگر 12 استانی هستند که ارامنه در آن کشته شدند و ستون 44 متری هم زایش دوباره و از سرگیری زندگی ارامنه را نشان می‌دهد. در وسط این ستون‌ها آتشی برپاست که خودشان به آن آتش جاویدان می‌گویند و این را نمادی برای روح و روان خاموشی‌ناپذیر ارامنه می‌دانند.